گزارش كیت هنری؛
سحری خوانی رسم کهن اما برجای مانده در مازندران
کیت هنری: سحری خوانی رسم کهن و دیرینه مردم مازندران است با وجود کمرنگ شدن هنوز در بعضی از محلات و روستاهای این استان رواج داشته و اجرا می شود.
خبرگزاری مهر، گروه استان ها: آداب و رسوم ماه مبارک رمضان یکی از مباحث مهم فرهنگ مردم بوده که بواسطه قدمت خود، از قداست ویژه ای برخوردارست و متأسفانه در زندگی شهری و ماشینی، خیلی از این سنت های زیبا به بوته فراموشی سپرده شده و بسیاری دیگر نیز کم رنگ تر شده اند و از آنجائیکه این رسوم با باورهای اعتقادی و فرهنگی آمیخته شده اند، اهمیت فراوانی نیز دارند.
سحرخوان شب هنگام از خانه خارج می شود و در کوچه پس کوچه های روستای دور افتاده و محلات ندا سر می دهد که «اول به خدای حی داور صلوات، دوم به رسول تاج بر سر صلوات، سوم به تمام کوفیان لعنت باد، چهارم به صاحب ذوالفقار دو سر صلوات و آنگاه نام صاحبخانه را می برد و او را از خواب بیدار می کند.
آداب، رسوم و عقاید مردم هر منطقه از کشور، ریشه در عقاید دینی و ملی آنها دارد که بارزترین عنصر هویت بخشی مردمان یک ناحیه شمرده می شود و باید در حفظ و انتقال آن به آیندگان کوشا بود اما متأسفانه به آداب و رسوم، توجه چندانی نمی شود و غباری از فراموشی بر آنها نشسته است.
به گفته کارشناسان، یکی از رسوم قدیمی مازندرانی ها در ماه مبارک رمضان به استقبال رفتن این ماه مبارک است که عمدتا سه روز آخر ماه شعبان را به استقبال ماه رمضان می رفتند و اگر سه روزبه علت گرما یا طولانی بودن روز، مقدور نمی شد، یک روز را به طور قطع به استقبال می رفتند که این سنت حسنه همچنان ادامه دارد.
در قدیم به سبب عدم امکانات مانند برق، روشنایی، دستگاه های رسانه ای و خستگی مردم به خاطر کار در شالیزار و کارهای کشاورزی ممکن بود که عده ای، سحر را خواب بمانند بدین سبب برخی از مؤمنین با گرفتن حلب خالی در یکدست و چوب در دست دیگر با چوب روی حلب می کوبیدند و با فریاد «سحر برخیز»، «سحر برخیز که بامداد صادق آمد»، مردم را برای خوردن سحر و روزه گرفتن از خواب، بیدار می کردند و اگر همسایه ای چراغ یا بگفته مازندرانی ها، لمپا (چراغ گردسوز) یا فانوس همسایه را خاموش می دید بلا فاصله بر در خانه می کوبیدند و او را از سحر، آگاه می کردند.
علی موسوی کارشناس فرهنگ عامه در مازندران درباره ی سنت سحری خوانی می گوید: در مناطق کوهستانی استان مازندران و در روستاهای دوردست شهرستان سوادکوه و کوه های دو هزار شهرستان تنکابن و منطقه بندپی شهرستان بابل و خصوصاً در چهاردانگه و دودانگه و روستاهای اتو، لاجیم، ولوپی، پیر نعیم، امیرکلا، ولوکش، سی پی سوادکوه و روستاهای دیگر، سنت حسنه سحر خوانی همچنان ادامه دارد.
وی در گفت و گو با خبرنگار مهر افزود: برای سحری خوانی، افراد خوش صدا، به حسب وظیفه ای که میراث اجدادی شأن بود و یا به حسب تکلیفی که برخود واجب می دانستند، یک ساعت یا دو ساعت به اذان مانده، مناجات زیبایی را که اغلب منتخبی از اشعار شاعران پهنه ادب پارسی بود، بربام خانه شأن با نواهایی خوش به اجرا در می آوردند و مردم با این آوازها بیدار شده و به تدارک سفره سحری می پرداختند.
سحری خوانی کمرنگ شده است
وی اضافه کرد: سحری خوانان که مردمی از نسل متأخر ایران بودند، بعد از آنکه دیگر رغبتی در مردم برای ادامه فعالیت خود ندیدند، نتوانستند آنرا به افراد جوان تر منتقل کنند و به همین دلیل، بسیار زودتر از آنکه انتظارش می رفت، سحری خوانی به فراموشی سپرده شد. با وجود این، هنوز در بعضی از مناطق روستایی مازندران می توان نشانه هایی از این آئین مذهبی را یافت.
در یکی از مناطقی که همچنان سنت سحری خوانی پابرچا است، روستای کوا از توابع یانه سر بهشهر است، روستایی که دشت های گل گاوزبان در آن گسترده شده است و اهالی روستا همچنان در تلاش هستند تا سنت قدیمی و کهن سحری خوانی را حفظ کنند.
هادی جوان روستایی است که چندسالی مسؤولیت سحری خوانی را عهده دارد، بامداد ها به کشاورزی و دامداری می پردازند و در ماه مبارک رمضان، مسؤولیت سحری خوانی و بیدارباش اهالی را برای سحری گرفتن عهده دارد.
می گوید با آنکه تکنولوژی رشد پیدا کرده اما مردم همچنان عادت به سنت قدیمی سحری خوانی دارند و چراغ خانه هایشان را با نوای سحری خوانی و گرفتن روزه روشن می کنند.
وی که اشعار مخصوصی را برای سحری خوانی دارد، ادامه می دهد: در این ماه اهتمام می شود از این اشعار و دعاهای مخصوص برای سحری خوانی استفاده گردد.
به تاکید کارشناسان مذهبی اجرای زنده مناجات خوانی و خواندن سحری اگر امروزه نیز در کوچه پس کوچه های روستاها و شهرها تکرار شود، یقیناً با استقبال مردم روبه رو شده و بار دیگر جایگاه خاص خودرا باز خواهد یافت.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب