جواد رنجبر درخشی لر:
شهریار و فردوسی از فرهنگ ایرانی دفاع می کنند
به گزارش کیت هنری، جواد رنجبر درخشی لر در حالیکه باور دارد فرهنگی پیوسته‌ی ایرانی فردوسی و شهریار را با وجود هزار سال فاصله به هم گره زده است، می گوید که شهریار به صورت کلی، تجدد ایرانی و در ذیل آن، تمدن بشری را زیر سوال می برد.
به گزارش کیت هنری به نقل از ایسنا، این شاهنامه پژوه و مدرس دانشگاه، در نشست «هویت، فرهنگ و زبان» که امروز توسط پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات به صورت مجازی برگزار شد، در سخنان خود با عنوان «شهریار و شاهنامه» بیان نمود: ما در قرن های اخیر، متوجه شده ایم هر چه داریم، زبان است. اگر زبان فارسی را از دست دهیم، همه‌ی اندیشه و فرهنگ مان و آنچه را در طول تاریخ به آن اندیشیده ایم، از دست خواهیم داد. آنها که در مقابل زبان ملی ما موضع گرفته اند هم این را به خوبی درک کرده اند.
او سپس ضمن اشاره به آغاز تاریخچه‌ی زبان فارسی از دوره‌ی اوستا اظهار داشت که زبان فارسی، یکی از قدیمی ترین زبان های دنیاست.
درخشی لر در ادامه با طرح این پرسش که «مرحوم استاد شهریار و فردوسی چه نسبتی داشتند و چه چیز آنها را به هم وصل کرده؟»، در ابتدا با موضوعیت روز درگذشت شهریار، بعنوان روز شعر و ادب فارسی پرداخت و اظهار نمود: روز شعر و ادب فارسی، باید روزی از ۳۶۵ روز سال می بود و کسانی که این را انتخاب کردند، ۲۷ شهریور را برگزیدند. هم شهریار و هم فردوسی و هم حافظ و دیگر شاعران معاصر با هم زبان فارسی را تشیکل می دهند. باآنکه می دانیم اهمیت شعرا با هم برابر نیست. فردوسی در زمان خودش شاعری است که شاهکاری بزرگ آفریده و در دنیا یکی از بی نظیرترین شخصیت های ادبی شده و یک شاعر تاریخ ساز و دوران ساز است.
او اضافه کرد: مقایسه‌ی مرحوم استاد شهریار یا مهدی اخوان ثالث یا بانو فروغ فرخزاد با هم اشتباه است. اتفاقی که با شاهنامه‌ی فردوسی افتاد، با شعر شهریار نمی افتد. چون شاهنامه نمی تواند رقیب داشته باشد.
این شاهنامه پژوه در عین حال اظهار داشت: فرهنگ پیوسته‌ی ایرانی فردوسی و شهریار را با وجود هزارسال فاصله به هم گره زده است. انگار این ها دو شاخه‌ی پربار فرهنگ ایران شهری - کشور ایران - با هزار سال فاصله هستند و هر دو از یک زمینه‌ی فرهنگی و از یک نوع فرهیختگی برخوردار می باشند.
جواد رنجبر درخشی لر سپس تدام فرهنگی را خصوصیت کشور ایران دانست و با اشاره به اینکه با همه‌ی تجاهم ها و مشکلات تداوم فرهنگی را حفظ نموده ایم، اظهار نمود: آنطور که ما می دانیم و آقای دکتر سجاد آیدنلو هم تأیید کرده اند، استاد شهریار شاهنامه را به خوبی و بارها خوانده و در شعرش از آن بهره گرفته است.
او افزود: اما در شعرهای غیر تلمیحی استاد شهریار به شاهنامه، اثر نگاه حماسی فردوسی و تأثیری را که استاد شهریار از فردوسی گرفته می بینیم. به نظر من، یکی از مهم ترین این ها را در شعر «علی ای همای رحمت» می بینیم. استاد شهریار در شعر ترکی آذری درجه یک است. هیچکس در ترکی آذری نتوانسته «حیدربابا» استاد شهریار را بگوید. خودش هم گفته که در هیچ زبانی نمونه ای ندارد و درست گفته است. حیدربابا هم متأثر از مضامین ایرانی است. نگاه باشکوه، خداباور، هستی شناس و فلسفی که شکوهی را در عالم می بیند، در عین حال همه چیز را فانی می بیند. این همان نگاهی است که آنرا در شاهنامه هم می بینیم.
درخشی لر همینطور به نگاه ایرانی شهریار در شعرهایش اشاره نمود و در حالیکه «حیدربابا» را یک اثر فسلفی دانست، اظهار داشت: اگر فردوسی در قرن چهارم و در مقابل حمله‌ی اعراب و آنچه فرهنگ ایرانی را تهدید می کرد، ایستاد و شاهنامه را سرود و نقش خودش را بعنوان یک ایرانی ایفا کرد، هزار سال بعد استاد شهریار در دوره مشروطه این نقش را به نوع دیگری ایفا کرد.
او در ادامه توضیح داد: استاد شهریار بعنوان شاعر مهم آن دوره چه واکنشی نشان می دهد؛ در حالیکه شعر سیاسی خیلی مهمی ندارد؟ اما او برعکس فردوسی است و در مقابل تحولات نو به ما یادآوری می کند اگر در راه تجدد بی گدار به آب می زنیم، چیزهای دیگری هم هست و حواس مان به آنها هم باشد و اوج این کار، «حیدربابا» است. در آن، تمدن بشری را به صورت کلی و تجدد ایرانی را در ذیل این تمدن زیر سوال می برد و از این می گوید که ما به حرف دروغین تمدن خیره شدیم.
این شاهنامه پژوه در انتها اظهار داشت: اما در نهایت با همه‌ی تفاوتی که بین شهریار و فردوسی هست، هر دو به شکلی به زمانه خودشان واکنش نشان می دهند و هر دو از فرهنگ ایرانی به شکل های مختلف دفاع می کنند. دو گوهر فرهنگ ایرانی هستند که با هزار سال فاصله هر دو به زمان خودشان واکنش نشان دادند.
فرهاد قربان زاده (زبان شناس و فرهنگ نویس)، میثم مهدیار (جامعه شناس) و نسرین منصوری فر (پژوهشگر فرهنگستان زبان و ادب فارسی) دیگر سخنرانان این برنامه بودند.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب